ملبورن با مساحت 806.8 کیلومتر مربع ، در جنوب شرقی استرالیا قرار دارد ؛ مرکز ایالت ویکتوریا و دومین شهر پرجمعیت استرالیاست . از نظر جغرافیایی ، این شهر در محل اتصال رود یارا ( Yarra ) در امتداد خلیج بزرگ و طبیعی فیلیپ ( Port Philip ) واقع شده است . آب و هوای شهر ملبورن ، اقیانوسی است و فشار هوا و بادهای این منطقه اغلب شرایط آب و هوایی متغیری در این شهر ایجاد می کند . زمستان های این شهر از دیگر شهرهای استرالیا سردتر است ولی در فصل بهار ، آب و هوای آن معتدل و دل انگیز ، همراه با آسمانی صاف است .

ملبورن با جمعیت حدود 3.9 میلیون نفر( 2009 ) پس از سیدنی ، دومین شهر پرجمعیت استرالیاست . این شهر در آمار سال 2010 ، در میان بهترین شهرها برای زندگی کردن ، در ردیف سوم بعد از ونکوور کانادا و وین اتریش ، قرار گرفت . ملبورن را شهری چند فرهنگی می دانند . این شهر دارای سومین جامعه بزرگ یونانی در دنیا پس از دو شهر آتن و تسالونیکی ( Thessaloniki ) در یونان است . قیمت مناسب مسکن و هزینه پایین تر زندگی ، نسبت به شهرهای دیگر استرالیا ، از عوامل جذب مهاجران فراوان به این شهر هستند . ملتون ( Melton ) ، ویندهام ( Wyndham ) و کیسی ( Casey ) بخش هایی از ملبورن هستند که بر طبق آمار در سال های اخیر بیشترین رشد جمعیت را داشته اند .

در این شهر ، حدود 180 گویش و زبان وجود دارد ولی زبان اصلی آن انگلیسی است پس ار آن زبان های چینی ، ایتالیایی ، یونانی و ویتنامی بیشترین استفاده را در این شهر دارند .

در سال 2006 ، 28.3 درصد از ساکنان ملبورن ، کاتولیک ، 20 درصد بدون مذهب مشخص و مابقی معتقد به ادیان اسلام ، یهود ، هندو و بودایی بوده اند .

تحصیلات

ملبورن دانشگاه های زیادی دارد که در میان آن ها دانشگاه ملبورن و دانشگاه موناش ( Monash ) معتبر ترند . این دو دانشگاه ، عضو گروه هشت دانشگاه های استرالیا ( Group of Eight ) نیز هستند . وجود دانشگاه های معتبر در شهر ملیورن باعث شده تا این شهر در سال 2008 در ردیف چهارم برترین شهرهای دانشگاهی جهان پس از لندن ، بوستون و توکیو قرار بگیرد .

دانشگاه موناش ( Monash )

دانشگاهی نیمه دولتی در ملبورن است که در سال 1958 تاسیس شده و با حدود 55 هزار دانشجو بزرگ ترین دانشگاه در استرالیا و دومین دانشگاه قدیمی در ایالت ویکتوریا است . این دانشگاه ، دارای هشت کالج شامل : شش کالج در ایالت ویکتوریا ، یکی در مالزی و دیگری در آفریقای جنوبی و دو مرکز تحقیقاتی در ایتالیا و هندوستان است . این دانشگاه که بیشترین دانشجویان خود را از بین دانش آموزان ممتاز مدارس ویکتوریا و مناطق دیگر جذب می کند ، بر اساس آمار سال 2010 ، در رده شصت و یکم دانشگاه های برتر دنیا قرار گرفت .

دانشگاه ملبورن ( University of Melbourne )

در سال 1853 تاسیس شد و دومین دانشگاه قدیمی استرالیا ، پس از دانشگاه سیدنی و قدیمی ترین دانشگاه در ایالت ویکتوریا است . این دانشگاه از لحاظ رده بندی بین المللی از نظر پژوهش و تحقیقات علمی نیز رتبه دوم را در استرالیا دارد . حدود 35 هزار دانشجو در این دانشگاه تحصیل می کنند .

دانشگاه دیکین ( Deakin )

این دانشگاه در سال 1974 تاسیس شد و دارای پردیس هایی در شهرهای مختلف است . بزرگ ترین پردیس دانشگاهی دیکین در حومه شرقی ملبورن در بروود ( Burwood ) است و 17 هزار دانشجوی تمام وقت و پاره وقت دارد . بر اساس رده بندی وب سنجی ( Webmetrics ) – وب سنجی به بررسی جنبه های کمی منابع وب و تحلیل پیوندها با استفاده از قوانین کتاب سنجی و اطلاع سنجی می پردازد .- دانشگاه دیکین در منطقه اقیانوسیه ، در رده سی و چهارم قرار دارد .

دانشگاه کاتولیک ( Catholic University )

این دانشگاه در سال 1991 تاسیس شد و رشته های مهم آن شامل هنر ، تجارت ، روان شناسی و هنرهای تجسمی است و نیز بیش از یک قرن است که آموزش های دینی مربوط به فرقه کاتولیک در این مکان انجام می شود .

دانشگاه R.M.I.T ( Royal Melbourne Institute of Technology )

این دانشگاه نیمه دولتی در سال 1887 تاسیس شد . از نظر قدمت سومین دانشگاه در ایالت ویکتوریا و هفتمین دانشگاه در استرالیا است ، و همچنین تنها دانشگاه استرالیاست که موفق به دریافت جایزه سلطنتی شده است ( در سال 1954 ) . در سال 2009 نیز به عنوان چهاردهمین دانشگاه بین المللی دنیا و پس از دانشکده های اقتصاد و شرق شناسی دانشگاه لندن ( University of London ) و دانشگاه کران فیلد ( Cranfield University ) انگلستان قرار گرفت .

دانشگاه لا تراب ( La Trobe University )

در سال 1964 تاسیس شده و دارای چندین پردیس مختلف در ویکتوریاست ، که مهم ترین آن ها در ملبورن است . این دانشگاه در زمینه رشته های مربوط به هنر و علوم انسانی سرشناس است و از این لحاظ در سال 2005 در میان بیست و پنج موسسه مهم در دنیا قرار گرفت . در علم داروهای بیولوژیک نیز دانشگاه لا تراب دارای شهرت جهانی است و در میان 100 دانشگاه برتر این رشته قرار دارد .

دانشگاه ویکتوریا ( Victoria University )

در سال 1961 تاسیس شد و دارای چندین پردیس در سراسرناحیه غربی ملبورن است . دروس فنی در سطح عالی در این دانشگاه تدریس می شود . موسسه سازهای موسیقی ملبا ( Melba Memorial Conservatorium of Music ) زیر نظران دانشگاه فعالیت می کند .

ورزش

ملبورن به پایتخت ورزش استرالیا معروف است ، و امکانات و تاسیسات ورزشی بسیاری دارد . مسابقات المپیک تابستانی 1956 و بازی های کشورهای مشترک المنافع 2006 در این شهر برگزار شده است . ملبورن محل برگزاری سه مسابقه ورزشی بین المللی سالانه است : مسابقات تنیس اپن استرالیا ( Australian Open ) در ژانویه ( دی ) ، مسابقات اسب دوانی قهرمانی ملبورن ( Melbourne Cup ) در سپتامبر ( شهریور ) و مسابقات ماشین سواری فرمول یک ( Formula One ) ( Australian Grand Prix ) .

مسابقات گراند فینال AFL ( AFL Grand Final ) مسابقات فوتبالی است که هر سال در آخرین شنبه ماه سپتامبر ( شهریور ) به منظور مشخص شدن قهرمان لیگ برتر فوتبال استرالیا در زمین کریکت ملبورن برگزار می شود و یکی از بزرگ ترین وقایع ورزشی این کشور است .

دو ورزش فوتبال استرالیایی و کریکت از پرطرفدارترین ورزش ها در این شهر هستند . دو تیم فوتبال ملبورن هارت ( Melbourne Heart ) و ملبورن ویکتوری ( Melbourne Victory ) دو تیم مطرح فوتبال ملبورن هستند که هر دو در دسته الف بازی می کنند .

زمین کریکت ملبورن ( MCG ) ( Melbourne Cricket Ground ) . بزرگ ترین استادیوم کریکت دنیا است و همینطور دارای بلندترین برج نورافکن دنیا نیز هست . این استادیوم در سال 1854 ساخته شده و المپیک تابستانی 1956 و بازی های کشورهای مشترک المنافع 2006 در آن برگزار شده است . استادیوم داکلندز ( Docklands Stadium ) استادیوم دیگر شهر است که در سال 2000 به بهره برداری رسید و مسابقات فوتبال ، راگبی و کنسرت های موسیقی در آن برگزار می شود .

تاریخچه

بومیان استرالیا هزاران سال قبل از اینکه کاپیتان جیمز کوک ( James Cook ) از بریتانیا ( در سال 1770 ) به این منطقه بیاید ، در این منطقه امروزی ملبورن زندگی می کردند . ملبورن در سال 1835 ، چهل و هفت سال پس از ورود اولین اروپائیان به استرالیا ، به وسیله مهاجرینی از سرزمین تاسمانی امروزی بنیان نهاده شد . در آن زمان ، گروه دیگری از مهاجران اروپایی نیز ، به رهبری فردی به نام جان پاسکو فاکنر ( John Pascoe Fawkner ) در این منطقه ساکن شدند و دو گروه طبق معاهده ای تصمیم به تقسیم این سرزمین گرفتند . با هجوم جویندگان طلا در دهه 1850 ، ملبورن از یک اقامتگاه موقت در اطراف رود یارا به یک کلان شهر در حال رشد تبدیل شد . در سال 1865 ، ملبورن ، مهم ترین و پرجمعیت ترین شهر استرالیا بود . از سال 1901 تا سال 1927 که کانبرا ساخته شد ، فدراسیون استرالیا ملبورن را پایتخت موقت کشور قرار داد .

اولین مجلس فدرال استرالیا در سال 1901 در ساختمان سلطنتی ملبورن تشکیل جلسه داد و تا سال 1927 در آن مکان مستقر بود ؛ اما با انتقال پایتخت از ملبورن به کانبرا مجلس نیز به کانبرا منتل شد . در طول سال های جنگ جهانی دوم ، محصولات صنعتی در ملبورن ، رشد قابل توجهی داشت ؛ به طوری که این شهر به مرکز تولیدات صنعتی تبدیل شد . بعد از جنگ جهانی ، ملبورن به سرعت رو به پیشرفت نهاد ؛ از دلایل این پیشرفت می توان به رشد جمعیت مهاجران و برگزاری بازی های المپیک در سال 1956 اشاره کرد .

از سال 1977 ، ملبورن در زمینه استخدام نیروی کار و جذب جمعیت شهرنشین ، پیشرفت زیادی داشته و سرمایه گذاری چشم گیری در بخش صنعت و بازارهای مالی کرده است . بر طبق آمار ارائه شده در سال 2004 ، ملبورن بیشترین افزایش جمعیت و نرخ رشد اقتصادی بالایی نسبت به دیگر شهرهای استرالیا داشته است .

اقتصاد

ملبورن ، مرکز مهمی برای فعالیت های تجاری و صنعتی استرالیا است و در میان پنجاه شهر برتر تجاری دنیا ( 2007 ) ، در رده سی و چهارم قرار دارد . بیشتر شرکت های بزرگ استرالیا از جمله شرکت حفاری معدن بی اچ پی ( BHP ) در این شهر هستند و انجمن تجاری استرالیا نیز در ملبورن واقع شده است . شرکت بی اچ پی از لحاظ درآمد ، بزرگ ترین شرکت حفاری معدن در دنیاست . این شهر ، قطب اصلی فن آوری استرالیا شناخته شده است . مرکز صنعیت فن آوری اطلاعات و ارتباطات استرالیا که سالانه معاملاتی به میزان 8/19 میلیارد دلار و حدود 615 میلیون دلار صادرات دارد ، در این شهر است . دفاتر اصلی بانک های ان ای بی ( NAB ) و ای ان زد ( ANZ ) ، دو بانک از چهار بانک معروف استرالیا در این شهر قرار دارند . مرکز اصلی صنعت اتومبیل سازی استرالیا در این شهر است . کارخانه هایی از قبیل تویوتا و فورد نیز در این شهر شعبه دارند .

صنعت گردشگری نیز نقش مهمی در اقتصاد ملبورن ایفا می کند . در سال 2009 ، تقریبا 15.9 میلیون نفر گردشگر داخلی و 1.4 میلیون نفر گردشگر بین المللی از این شهر دیدن کرده اند . در این سال ، شهر ملبورن ، اولین بار بیش از سیدنی گردشگر داخلی داشت . از جمله گروه های مختلف توریست ملبورن ، گروه های ورزشی هستند که به دلیل برگزاری مسابقات ورزشی این منطقه به آن سفر می کنند .

بندر شهر ملبورن سالیانه 39 درصد از مبادلات کانتینری کشور را انجام می دهد . در سال 2007 ، حدود دو میلیون کشتی در این بندرگاه توقف داشته و از آن عبور کرده اند .

ملبورن چهار فرودگاه دارد و فرودگاه بین المللی ملبورن ، دومین فرودگاه مهم استرالیاست که نقش مهمی در اقتصاد شهر دارد .

حمل و نقل

سیستم حمل و نقل عمومی شهر ترکیبی از قطار ، تراموا ، اتوبوس ، دوچرخه و تاکسی است . شبکه تراموای ملبورن ، از سریع ترین شبکه های تراموا در سطح جهان است و یکی از بهترین وسایل ارائه خدمات حمل و نقل به گردشگران محسوب می شود . تراموای سبز و زرد ، یکی از نمادهای ملبورن است که مسیر آن ، داخل شهر است . این شبکه از لحاظ گستردگی ، در نیم کره جنوبی ، بزرگ ترین و در جهان سومین شبکه تراموا است . در سال 2009 در حدود 178 میلیون نفر از این وسیله برای حمل و نقل استفاده کردند .

حمل نقل دریای یکی از رایج ترین روش های حمل و نقل شهر است . بندر شهر ملبورن – که بزرگ ترین بندر استرالیا است – یکی از پنج بندر مهم نیم کره جنوبی است .

در حال حاضر ، فرودگاه بین المللی ملبورن ( Melbourne Airport ) ، فرودگاه اصلی شهر است – که دومین فرودگاه پر ازدحام استرالیا بعد از فرودگاه سیدنی است و در سال 1970 تاسیس شده است . این فرودگاه تنها فرودگاه بین المللی این شهر است و در 23 کیلومتری از مرکز شهر قرار دارد . مسیر هوایی سیدنی – ملبورن ، سومین مسیر هوایی پر ازدحام در دنیا و پر رفت و آمد ترین در منطقه آسیا – اقیانوسیه است . این فرودگاه در سال 2009 ، بیش از 25.248.762 مسافر را جابجا کرد و در رده چهل و پنجم دنیا قرار گرفت . اولین فرودگاه اصلی شهر ، اسندان ( Essendon ) بود که اکنون برای پروازهای باربری و معمولی از آن استفاده می شود .

شبکه ریلی ملبورن ، شامل شانزده خط آهن اطراف شهری است . ایستگاه خیابان فلیندرز ( Flinders Street Station ) ، شلوغ ترین ایستگاه قطار شهر ، پر رفت و آمد ترین ایستگاه مسافربری جهان در سال 1926 بوده است و یکی از دیدنی های شهر به حساب می آید . این شهر قطارهایی به مقصد شهرهای ایالت ویکتوریا و نیز به سیدنی ، کانبرا و آدلاید دارد .