پادشاهی خزر - رود ولگا

پادشاهی خزر

تجارت ابتدایی میان جنکل نشینان و ساکنان استپ گسترش می یافت. گرچه این نوع از تجارت به دلیل بروز کشمکش ها اغلب از میان می رفت. در یک دوره زمانی خزرها بر تجارت تسلط داشتند. قوم خزر از اقوام ترک بود که در قرن ششم در سواحل دریای خزر ساکن شد و به سرعت بر بیشتر بخش های شمال کوه های قفقاز تسلط یافت. در سال 650 خرزها حاکمان سرزمین های شمال دریای سیاه تا سمونتکاه های فنلاندی ها و اسلاو ها در شمال رودخانه ولگا بودند. آنان پایتخت خود ایتیل را در مصب رود ولگا در نزدیکی جایی ساختند که امروز شهر آستراخان قرار دارد.

گرچه خزرها در اصل طایفه ای کوچ رو بودند که بر اقوام کشاورز حکمفرمایی می کردند ، اما آنان سرانجام بیشتر یکجانشین شدند و در سرزمین های اطراف شهر ها در استپ به کشاورزی مشغول شدند. بر اساس توصیف نویسنده ای عرب شهر اتیل (( باغ های بسیار دارد . می گویند این باغ ها چهل هزار تاکستان را در بر می گیرد )) اما خزرها بیشتر به این مشهورند که از موقعیت خود در مرکز استپ بهره کافی می بردند و شبکه بازرگانی انواع کالاها را پدید آوردند. تامین امنیت در رودخانه های مهم و ساخت مسیر های ارتباطی اصلی ترین هدف آنها بود. آنان خز ، پوست ، عسل و موم زنبور عسل را از فنلاندی ها و اسلاو ها و اسب های پرورشی را از بلغارها می خریدند ؛ همچنین از سیبری خز به دست می آوردند. غلات ، گوشت و چرم را از استپ ، صنایع دستی ، پارچه و کالاهای تجملی را از شرق و بیزانس می خریدند. خرید و فروش بردگان نیز در بازارهای شهرهای امپراتوری خزر مرسوم بود. خزرها خود تنا به صادرات ماهی و خاویار دریای خزر می پرداختند. آنان از بازرگانان همه سرزمین ها و با هر عقیده ای استقبال می کردند. آنان به مدارا با پیروان مذاهب گوناگون مشهور بودند. اما طبقه حاکم خزرها به آیین یهود گرویده بود. منابع غربی از قرن دهم به این موضوع  اشاره می کنند که در سرزمین های خزرها (( مسلمانان مساجد ، مسیحیان کلیسا و یهودیان کنیسه های مخصوص خود را داشتند )) حتی هر گروه دینی دارای قضاوتی خاص خود بودند.