گالیپولی

 نبرد در گالیپولی – حمله بریتانیا

در حالی که ارمنی ها در شرق ترکیه کشته می شدند ، غرب ترکیه درگیر نبرد دیگری بود . رهبران متفقین امیدوار بودند تا با سلطه بر تنگه داردانل به یاری روسیه بشتابند و ترکیه را مجبور کنند تا از جنگ دست بکشد . کشتی های جنگی در تلاش برای ورود به تنگه بودند ، اما مین های زیر آب موجب غرق سه کشتی شد و دیگر کشتی ها را نیز وادار به عقب نشینی کرد . این عقب نشینی به ترکیه فرصت داد تا مواضع دفاعی خود را مستحکم سازد . فرماندهان متفقین تصمیم گرفتند تا عملیات جنگی زمینی را امتحان کنند . بریتانیا حمله به شبه جزیره گالیپولی ، سرزمین ناهموار و خشک واقع در شمال تنگه را برگزید .

بریتانیا می بایست نبردی آسان پیش رو می داشت ، اما بریتانیایی ها تصمیم هایی احمقانه گرفتند ، چراکه آن ها معتقد بودند ترک ها قدرت کمی دارند و هیچ گاه نمی توانند در برابر نیروهای بریتانیایی مقاومت کنند . ژنرال سر یان همیلتون ( Sir Ian Hamilton ) فرمانده ارتش بریتانیا ، سربازان خود را به پنج گروه تقسیم کرد تا در نقطه مختلف خشکی پیاده شوند . او تصور می کرد که ترک ها به این ترتیب گیج می شوند و تا هنگامی که سربازان او در این ناحیه هستند ، ترک ها دست به حمله متقابل نمی زنند .

نیروهای متفقین در سه ساحل بدون هیچ مشکلی در خشکی پیاده شدند . اما دو گروه به جای پیشروی درون خشکی منتظر دستوراتی شدند که هیچ گاه صادر نشد . ترک ها از این تاخیر بهره جستند و به تجدید قوا پرداختند و خندق های دفاعی حفر کردند . فقط یک گروه معروف به یگان های ارتش استرالیا – نیوزیلند ( Australian – New Zealand Army Carps ) یا ANZAC برای پیشروی تلاش کرد . گروه کوچکی از ارتش ترک ها به فرماندهی سرهنگ مصطفی کمال سربازان یگان استرالیا – نیوزیلند را در سراشیبی های ناهموار و سواحل گیلر انداختند . در دو ساحل دیگر سربازان بریتانیایی فقط برای رسیدن به خشکی مبارزه می کردند . کمتر از صد سرباز ترک از این دو ساحل دفاع می کردند اما بریتانیایی ها در میان جهنمی از آتش مسلسل ها گیر افتادند . بریتانیا بیست هزار سرباز خود را طی یک روز از دست داد .

 

حتما بخوانید : تاریخ ترکیه – کشتار ارامنه در ترکیه

 

سربازان متفقین ، به جای دستیابی به پیروزی فوری که طرح آن را داشتند . درگیر جنگی دراز مدت و خونین و پر از خندق شدند . هر دو گروه درگیر در جنگ از اختفای خسته کننده و طولانی در خندق ها در هوای بد با باران های سیل آسا و بوران آسیب می دیدند . گزارش های نیروهای متفقین حاکی از آن بود که در مدت هشت ماه 265 هزار سرباز زخمی ، کشته و مفقود شدند . تلفات ترک ها نیز در این مدت سیصد هزار نفر برآورد شد . نیمی از سربازانی که در گالیپولی جنگیدند ، از میان رفتند .

شکست بریتانیا به قدری خفت بار بود که بسیاری از مقامات انگلیسی از کار برکنار شدند . ژنرال سر چارلز مونرو ( Sir Charles Munro ) جانشین ژنرال همیلتون شد ، که فورا به این نتیجه رسید که بریتانیا در گالیپولی قادر نیست به چیزی بیشتر دست یابد . او دستورات عقب نشینی را صادر کرد ، و نبرد در 9 ژانویه سال 1916 پایان یافت . این نبرد دارای تاثیری بلند مدت در آینده ترکیه بود . مصطفی کمال به دلیل فرماندهی دلیرانه اش در نبرد به قهرمان ملی ترکیه تبدیل شد .